نوع مقاله : مقاله علمی - ترویجی

نویسندگان

• حجت علیخانی مهوار ¹
• علی قدمی فیروزآبادی ²

¹ مربی پژوهش، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی

² دانشیار پژوهش ، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی

چکیده

در حال حاضر با توجه به کمبود آب در کشور، استفاده از روش‌های مختلف آبیاری، مورد استقبال کشاورزان قرار گرفته است. به منظور مقایسه بهره‌وری آب آبیاری سیب‌زمینی با دو روش بارانی و قطره‌ای، حجم آب مصرفی در چند مزرعه شهرستان رزن (استان همدان) اندازه‌گیری شد. حجم آب مصرفی در مزارع مورد مطالعه به کمک کنتور حجمی اندازه‌گیری و عملکرد محصول و سود خاصله، از طریق استعلام از کشاورزان، به‌دست آمد. بطور میانگین حجم آب مصرفی در مزارع مذکور، برای روش‌های بارانی و قطره‌ای به‌ترتیب 8858 و6902 مترمکعب در هکتار بود که این حجم در روش قطره‌ای 1956 مترمکعب در هکتار کمتر بود. همچنین بطور میانگین مقدار عملکرد سیب‌زمینی در دو روش بارانی و قطره‌ای به ترتیب 6/40 و7/42 تن در هکتار بود که این مقدار در روش قطره‌ای 1/2 تن در هکتار بیشتر بود. بهره‌وری فیزیکی آب نیز در دو روش بارانی و قطره‌ای به ترتیب 58/4 و 18/6 کیلوگرم بر مترمکعب به‌دست آمد که در روش قطره‌ای 6/1 کیلوگرم بر مترمکعب بیشتر بود. میزان بهره‌وری اقتصادی آب هم به‌ترتیب برابر با 122 و 239 هزار ریال بر مترمکعب، برای روش‌های بارانی و قطره‌ای، محاسبه گردید که مقدار این بهره‌وری در روش قطره‌ای به میزان 117 هزار ریال بر مترمکعب بیشتر بود. لذا با توجه به یکسان بودن نسبی غالب شرایط از جمله مدیریت کود، اقلیم و ... در مزارع آزمایشی، می‌توان بالابودن عملکرد، کم بودن آب مصرفی، بیشتر بودن بهره‌وری فیزیکی و اقتصادی آب را به طور نسبی از مزایای روش آبیاری قطره‌ای نسبت به آبیاری بارانی دانست.

چکیده تصویری

کلیدواژه‌ها

• آب مصرفی
• بهره‌وری اقتصادی
• بهره‌وری فیزیکی
• عملکرد

موضوعات

• آبیاری و زهکشی