نوع مقاله : مقاله علمی - ترویجی

نویسنده

• احمد حیدری

عضو هیات علمی(بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی همدان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی)

چکیده

سیب­ زمینی ­کن ­های ردیفی مجهز به زنجیر نقاله از ماشین ­های متداول برداشت سیب ­زمینی در ایران هستند. بیش‌ترین صدمات وارده به غده ­های سیب ­زمینی در زمان برداشت ماشینی اتفاق می ­افتد. عمق کار تیغه سیب ­زمینی ­کن و سرعت پیشروی تراکتور دو عامل مهم و تأثیرگذار بر میزان صدمات وارده به غده­ ها در برداشت ماشینی می­ باشند. در این تحقیق اثر عمق ­های کار مختلف تیغه سیب­ زمینی ­کن (12، 14، 18 و 22 سانتی­متر) و سرعت ­های پیشروی مختلف (1/5، 2 ، 2/5 و 3 کیلومتر در ساعت) بر میزان صدمات وارده به غده­ ها و درصد غده­ های برداشت‌شده در خاکی با بافت متوسط و با رطوبت حدود 15 -14 درصد بر پایه وزن خشک در زمان برداشت بررسی شد. دستگاه سیب‌زمینی‌کن مورد آزمایش از نوع دو ردیفه مجهز به دو سری زنجیر نقاله (سَرند)، دور محور تواندهی تراکتور (PTO) برابر 540 دور در دقیقه و رقم سیب­ زمینی آگریا بود. نتایج نشان داد که درصد غده­ های برداشت‌شده در سرعت­ های پیشروی 1/5، 2، 2/5 و 3 کیلومتر در ساعت به‌ترتیب 88/27، 88/45، 85/5 و 81/4 درصد بود. صدمات کل وارده به غده ­های سیب­ زمینی در سرعت ­های پیشروی 1/5، 2، 2/5 و 3 کیلومتر در ساعت به‌ترتیب 2/8، 3/6، 4/8 و 6/5 درصد بود. عمق کار 22 سانتی­متر، بیش‌ترین درصد غده­های برداشت‌شده (88/9 درصد) و کم‌ترین صدمات وارده به غده­های سیب ­زمینی(0/5 درصد) را به خود اختصاص داد، در حالی­که عمق کار 12 سانتی­متر کم‌ترین درصد غده ­های برداشت‌شده (61/4 درصد) و بیش‌ترین صدمات (8/25 درصد) را به غده ­های سیب­ زمینی وارد کرد. بنابراین توصیه می­ شود برای این­که بیشینه مقدار غده­ های سیب­ زمینی با کمینه آسیب به آن­ها برداشت شوند، سرعت پیشروی در محدوه 2-1/5 کیلومتر در ساعت و عمق کار تیغه سیب‌زمینی ­کن در حدود 22 سانتی­متر تنظیم شوند. هم‌چنین توصیه می ­شود که در هنگام برداشت برای این‌که کم‌ترین صدمه به غده ­ها وارد شود، خاک خیلی خشک یا مرطوب نباشد و اصطلاحاً خاک گاورو باشد (رطوبت خاک در حدود 15-14 درصد باشد).

چکیده تصویری

تازه های تحقیق

 

1- دو تا سه هفته قبل از برداشت، با ماشین سرزن نسبت به خردکردن اندام­های (ساقه­های) هوایی سیب­زمینی اقدام شود (شکل 6). این عمل به پوست­گیری سیب­زمینی و هم‌چنین کاهش حجم ورودی ساقه­های سیب­زمینی به ماشین سیب­زمینی­کن منجر شده و در نتیجه آسیب وارده به غده­ها کاهش می­یابد. در صورت عدم دسترسی به ماشین سرزن، توصیه می­شود که اندام هوایی با مواد شیمیایی خشک شوند (هم‌چنین از مزایای خردکردن یا خشک کردن اندام هوایی سیب­زمینی عدم انتقال بیماری از این اندام­ها به غده­ها می­باشد).

2- رطوبت خاک قبل از برداشت بررسی شود. رطوبت خاک مناسب در زمان برداشت حدود 15-14 درصد می‌باشد. اگر خاک خیلی مرطوب است، باید عملیات برداشت را به تأخیر انداخت تا خاک به رطوبت مناسب برسد (اگر عملیات برداشت در خاک خیلی مرطوب انجام شود، درصد صدمات به غده­ها افزایش می­یابد و نیز به تمیز کردن بیش‌تر برای جداسازی خاک از غده نیاز است). از آن‌جایی که برداشت در خاک خشک صدمات به غده­ها را افزایش می­دهد چنان‌چه خاک خشک است، می­بایست ابتدا یک آبیاری سبک انجام شده و سپس برداشت انجام شود.

3- عمق کار تیغه سیب­زمینی‌کن در حدود 22 سانتی­متر تنظیم شود تا تمام غده­های سیب­زمینی بدون بریده شدن، برداشت شوند (شکل 7).

4- دور محور تواندهی تراکتور (PTO) روی 540 دور در دقیقه تنظیم شده و سرعت پیشروی تراکتور حدود 5/1 تا 2 کیلومتر در ساعت باشد.

کلیدواژه‌ها

• سیب‌زمینی‌کن
• سرعت پیشروی تراکتور
• عمق کار سیب‌زمینی‌کن
• غده‌های برداشت شده
• غده‌های دفن شده

موضوعات

• مکانیزاسیون و ماشین کشاورزی