نوع مقاله : مقاله علمی - ترویجی

نویسنده

مربی پژوهشی، بخش تحقیقات گیاه‌پزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، همدان، ایران

چکیده

بید سیب­زمینی مهم‌ترین آفت سیب­زمینی در ایران است. شدت آلودگی در مناطق گرمسیری بسیار بیشتر است و در بعضی کشورها تا 70 درصد نیز گزارش شده است. برای مبارزه با این آفت از روش‌های مختلفی مانند خاکدهی بوته سیب­زمینی در دو یا چند نوبت و سمپاشی در مزرعه و انبار استفاده می­شود. یکی از روش­های مبارزه با جمعیت بید سیب­زمینی، شکار حشره نر آفت قبل از جفت‌گیری با حشره ماده و قبل از بارورسازی ماده است. به این نوع شکار که به‌وسیله کاربرد فرومون جنسی انجام می­شود، شکار انبوه گفته می­شود و دارای کاربرد زیادی است. هدف این تحقیق کنترل بید سیب­زمینی در انبار به‌وسیله فرومون تولیدی در ایران بود. برای این کار سیب‌زمینی رقم مارفونا در 6 اتاق و در هر اتاق 10 گونی و نیز در هر اتاق 20 عدد شفیره بید سیب‌زمینی بهصورت دستی قرار داده شد. نتایج نشان دهنده­ی تأثیر معنی­دار فرومون جنسی و مشاهده اختلاف در آلودگی بین اتاق‌ها بود. تیمار مؤثرتر شامل فرومون داخلی با غلظت 4/0، 2/0 و 1/0 دارای کمترین نشانه‌های آلودگی به آفت بود. تأثیر تیمار حشره زنده و فرومون خارجی در یک سطح بود. شاهد بدون فرومون نیز بیشترین آلودگی را نشان داد.

کلیدواژه‌ها

1- احمدی، ر. 1384. مقایسه میزان آلودگی 14 رقم سیب­زمینی به بید سیب­زمینی Phthorimaea operculella Zell. گزارش نهایی پروژه تحقیقاتی. سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان. شماره ثبت 511/84.
2- احمدی، ر. 1385. شناسایی دشمنان طبیعی بید سیب­زمینی Phthorimaea operculella Zell در شرایط صحرایی و انباری. گزارش نهایی پروژه تحقیقاتی. سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان، شماره ثبت1097/85.
3- احمدی، ر. 1386. ارزیابی حشره‌کش پودر پیرتروم 1/0 درصد در کنترل بید سیب­زمینی Phthorimaea operculella Zell در انبار در همدان. گزارش نهایی پروژه تحقیقاتی. سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان.
4- اسماعیلی، م.، میرکریمی، ا. و آزمایش فرد، پ. 1370 . حشره‌شناسی کشاورزی (حشرات، کنه‌ها، جوندگان و نرم‌تنان زیان‌آور) و مبارزه با آن‌ها. انتشارات دانشگاه تهران.552 صفحه.
5- بی­نام. 1392 . آمارنامه استان همدان. آمار طرح و برنامه سازمان جهاد کشاورزی استان همدان. صفحه13.
6- دزیانیان، ا. 1377. بررسی آفات مهم سیب­زمینی استان سمنان. گزارش نهایی پروژه تحقیقاتی. مرکز تحقیقات کشاورزی سمنان (شاهرود). 70 صفحه.
7- سلطانی، ه.، احمدی، ر. و مالمیر، ع. 1387. ارزیابی راه‌کارهای مدیریت تلفیقی بید سیب­زمینی در مزرعه و انبار سیب­زمینی. پژوهش کشاورزی: آب، خاک و گیاه در کشاورزی، جلد هشتم، شماره اول (ب)، صفحه 12-1.
8- Bekheit, H., Moawad,G., El-Bedawy, R., & Mabrouk, M. 1997. Control of the potato tuber moth, Phthorimaea operculella (Zeller) in potato crop. Egyptian-Journal-of-Agricultural-Research, 75(4): 923-938.
9- Horn, P. 1993. Sampling for the potato moth (P. operculella) and itsParasitods. Australian journal of experimental Agriculture, V. 33 (1):91- 69.
10- Lal, L. 1994. Management of potato tuber moth, Phthorimaea operculella Zeller with the aid of sex pheromone. Indian Journal of Hill Farming,7(2): 124-12.
11- Raman, K. 1983. Sex pheromones aid in the control of potato tuber moth. 10th International Congress of Plant Protection. Volume 1. Proceedings of a conference held at Brighton, England, 20-25 November. Plant protection for human welfare. UK; British Crop Protection Council.
12- Thal, J. 1979. Investigations on the presence of the potato-tuber moth, Phthorimaea operculella Zeller (Lep., Gelechiidae) in storehouses by the use of the pheromone trap. Anzeiger fur Schadlingskunde Pflanzenschutz Umweltschutz, 52(3): 44-47.
13- Trematerra, P., Luciano, P. & Paparatti, B. 1996. Monitoring of Phthorimaeaoperculella using pheromone trap. Informatore Fitopatologico, 46(10): 55-59.