افزایش انبارمانی و بهبود ویژگی‌های کیفی سیب‌زمینی با مدیریت مصرف کودهای نیتروژنه

گودرزی, فرزاد

نوع مقاله : مقاله علمی - ترویجی

نویسنده

فرزاد گودرزی

استادیار پژوهشی، بخش تحقیقات فنی و مهندسی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، همدان، ایران

چکیده

طی سال‌های اخیر، با توسعه روش‌های تشخیصی آزمایشگاهی، جنبه‌های مضر مصرف کودهای شیمیایی بیشتر نمایان شده است. مصرف نامتعادل کودهای نیتروژنه از یکسو سبب بر هم خوردن توازن تغذیه‌ای عناصر غذایی خاک و آلودگی منابع آب و خاک گردیده و از سوی دیگر سلامت محصول تولیدشده را تحت تأثیر قرار می‌دهد. نیترات به‌تنهایی سمی نیست اما پس از احیاء شدن تبدیل به نیتریت شده و در نتیجه واکنش با آمین‌ها و آمیدها، می‌تواند تولید ترکیبات خطرناک نظیر نیتروزآمین و نیتروزآمید نماید که از ترکیبات سرطانزا در بدن جانوران به‌حساب می‌آیند. حد بحرانی تجمع نیترات متناسب با میزان مصرف سرانه 45 کیلوگرمی سیب‌زمینی کشور، 170 میلی‌گرم نیترات در هرکیلوگرم وزن تر سیب‌زمینی تعیین شده است. تحقیقات مختلف نشان داده که متناسب با درصد مواد آلی موجود در خاک با افزایش مصرف نیتروژن خالص تا 130 الی 180 کیلوگرم در هکتار، ویژگی‌های کیفی و ماندگاری محصول بهبود می‌یابد. مصرف بیشتر نیتروژن، نتایج معکوسی را به‌دنبال دارد. کاهش انبارمانی، افزایش تلفات رطوبت، پلاسیدگی و بالا رفتن قند احیاء و کاهش ویتامین ث و دوره خواب از جمله این نتایج است. بر این اساس توصیه می‌شود که برای نگهداری مناسب غده‌های سیب‌زمینی در زمان‌های کمتر یا مساوی 3 ماه تا 170 کیلوگرم ازت خالص در هکتار و برای نگهداری غده‌های سیب‌زمینی در زمان‌های بیش از 3 ماه از مقادیر کمتر تا 140 کیلوگرم ازت خالص در هکتار استفاده شود. مصرف کود پتاسیمی مطابق با توصیه منطقه‌ای نیز در بهبود عملکرد کمی و کیفی محصول مؤثر است. مصرف کود نیتروژنه بسته به شرایط خاک و وضعیت آب و هوایی منطقه می‌تواند در مقادیر کم و دفعات بیشتر به‌کار گرفته شود.

کلیدواژه‌ها

مراجع

1- بصیرت، م. و مطلبی‌فرد، ر. 1395. راهنمای تغذیه گیاهی در سیب‌زمینی. مؤسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، تهران. ایران.

2- بی‌نام. 1388. آب آشامیدنی ـ ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی. استاندارد ملی ایران، شماره 1053، ویرایش پنجم. مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران.

3- بی‌نام. 1392. مرز بیشینه باقیمانده نیترات در محصولات کشاورزی. استاندارد ملی ایران، شماره 16596، ویرایش اول. مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران.

4- خلدبرین، ب. و اسلام‌زاده، طاهره. 1380. تغذیه معدنی گیاهان عالی (ترجمه). جلد1. انتشارات دانشگاه شیراز، شیراز.

5- رضائی، ع. و سلطانی، ا. 1383. زراعت سیب‌زمینی (ترجمه). انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.

6- رومی‌زاده، سلیمان. 1377. توصیه کود ازته بر اساس آزمون خاک. چکیده مقالات پنجمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات ایران. کرج.

7- سالاردینی ، ع. و مجتهدی، محمد. 1372. اصول تغذیه گیاه ( ترجمه ). انتشارات دانشگاه تهران، تهران.

8- گودرزی، ف. 1388. اثر مصرف کودهای ازته و پتاسه بر تغییرات کیفی سیب‌زمینی طی دوره انبارداری. مجله تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، شماره 4، جلد 10.

9- مغرور، ج. 1377. بررسی اثرات مقادیر مختلف کود ازت بر روی درصد ماده خشک غده در ارقام سیب‌‌زمینی. چکیده مقالات پنجمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات ایران. کرج.

10- Castro, C.A. 1988. Effect of nitrogen and potassium fertilizers on yield & quality of two potato cultivars. Anais-da-UTAD, 1(1):117-123.

11- Feng, T., and Rui, F. 2008. Effects of fertilizing nitrogenous and potash fertilizer on yield of potato. Journal of Changjiang University, 13(4):120-127.

12- Hong, D., Weihua, L., Mingjuan, Y. and Yushu, Z. 2007. Effect of new potato specific fertilizers on the yield and quality of potato. Chinese Agricultural Science Bulletin. Institute of Soil and Fertilizer, Fujian Academy of Agricultural Sciences, Fuzhou Index: 350013.

13- Jinhui, X. 2008. Analysis of dry matter accumulation and nitrogen, phosphorus, potassium nutrition characteristics of potato. Journal of Changjiang Vegetables, 20(3):196-205.

14- Kolbe, H. and Hipp, J. 1995. Relations between N, P, K concentrations at harvest time and changes in weight loss and chemical composition of potato tubers during long-term storage at 4°C. Agribiological Research, 48(1):14-25.

15- Reust, W. 1995. Nitrogen fertilization and the quality of three new potato varieties grown at two sites in Switzerland.CAB abstract.1996-97.

16- Santamaria, P. 2006. Review Nitrate in vegetables: toxicity, content, intake and EC regulation. Journal of Food Science and Agriculture, 86:10-17– DOI: 10, 1002/jsfa.2351.

17- Talburt, W.F. and Smith, O. 2016. Potato processing. Vol: 2, part 8 and 9. Van Nostrand Reinhold Co. New York.

18- Xinmin, Z., Jincai, Z., Qiang, Li. and Yongqing, Z. 2007. The effects of combined N, K fertilization on yield and quality of potato. Anhui Agricultural Science Bulletin, Index: S631.1.

19- Yang, Z. and Chang, S.G. 1993. The effect of N, K interaction and inter-row spacing on Yield, quality and uptake of N, P, K in potato. Journal of South China Agricultural University, 14(1): 28-32.

20- Zhang, W. and Zhang, W.L. 1995. Model calculations for the effect of N, P, K nutrition on behavior of potato tubers in storage. Potato Research, 38(1):87-97.

مجله ترویجی علوم کاربردی سیب زمینی

افزایش انبارمانی و بهبود ویژگی‌های کیفی سیب‌زمینی با مدیریت مصرف کودهای نیتروژنه

مراجع

مراجع

دوره 2، سال دوم شماره1 - شماره پیاپی 3
شهریور 1398
صفحه 33-40

افزایش انبارمانی و بهبود ویژگی‌های کیفی سیب‌زمینی با مدیریت مصرف کودهای نیتروژنه

مراجع

مراجع

دوره 2، سال دوم شماره1 - شماره پیاپی 3شهریور 1398صفحه 33-40

دوره 2، سال دوم شماره1 - شماره پیاپی 3
شهریور 1398
صفحه 33-40